YERÇEKİMSEL DALGALARININ KEŞFİ (İSPATI) NOBEL FİZİK ÖDÜLÜNÜ KAZANDIRDI

    2017 nobel fizik ödülü.

         ABD ’li üç bilim adamı, yüzyıl önce Albert Einstein tarafından öne sürülen yerçekimsel dalgaların ispatı ile ilgili çalışmaları sonucu 2017 nobel fizik ödülüne layık görüldüler.

         Massachusetts Institute of Technology'den Rainer Weiss, Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nden Barry Barish ve Kip Thorne 2017 yılı Nobel fizik ödülünün sahibi oldu.

         Bilim adamları, yerçekimsel dalgalarının ilk gözlemini Eylül 2015'te yapmışlardı. Keşif birkaç ay sonra duyurulduğu zaman, yalnızca bilim adamları arasında değil herkes için de bir sansasyon oldu.

         Kip Thorne, “bu insanlık için büyük bir kazanımdır. Bu yerçekimsel dalgalarının keşfi insanlık için evreni keşfetmesinin önünü açacak,” dedi.

         Rainer Weiss, “Bu başarıyı bin kişilik bir ekibin çalışması olarak görüyorum,” dedi.

         Barry Barish, “ aslında bu ödül Einstein için büyük bir başarı,” dedi.

         1,1 milyon dolarlık ödülün yarısı Almanya doğumlu Rainer Weiss ‘e, geriye kalan parada yarı yarıya Barry Barish ve Kip Thorne arasında paylaştırıldı.

         Yerçekimsel dalgalar, evrendeki bazı en şiddetli olayların sonucunda oluşan, uzay ve zaman dokusundaki son derece zayıf dalgalardır. Ödül alanlar tarafından tespit edilen yerçekimsel dalgalar, yaklaşık 1,3 milyar ışıkyılı uzaklıkta ki iki kara deliğin çarpışması sonucu oluşan dalgardı.

         İsveç Kraliyet Akademisi'nden Ariel Goobar, kazananların çalışmaları "geçmişte bize ulaşılamayacak kadar olanaksız olan süreçleri inceleyebileceğimiz" anlamına geldiğini söyledi. “En iyi karşılaştırma, Galileo'nun Jüpiter'in uydularını gördüğümüz teleskopu keşfetmesiydi ve birden, evrenin düşündüğümüzden çok daha ürkütücüve büyük olduğunu keşfettik.”

         Cardiff Üniversitesi'nden astronom Patrick Sutton, üçlü geliştirilen teknoloji ile "henüz hayal bile edemediğimiz tüm yeni nesneleri görebiliriz" dedi.

         Yerçekimsel Dalgalar, Einstein tarafından bir yüzyıl önce genel görelilik teorisinin bir parçası olarak öngörülmüştür. Genel görelilik, yerçekimine, gökbilimcilerin evreni dört boyutlu bir şekilde gören uzay-zaman bükülmesine ağır nesnelerden kaynaklandığını söylüyor.

    2017 nobel fizik ödülü.

         Birmingham Üniversitesi Gravitational Wave Astronomi Enstitüsü'nden Profesör Alberto Vecchio, bu keşfin gelecek yıllar boyunca sonuç üreteceğini söyledi.

         14 Eylül 2015'te, evrenin yerçekimi dalgaları ilk defa gözlemlendi. Albert Einstein'ın yüz yıl önce öngördüğü dalgalar, iki kara delik arasındaki çarpışmadan kaynaklandı. Dalgaların ABD'deki LIGO detektörüne ulaşması 1.3 milyar yıl sürdü.

         Sinyal Dünya'ya ulaştığında son derece zayıftı. Yerçekimi dalgaları, uzayın en şiddetli olaylarını gözlemlemek ve bilgimizin sınırlarını test etmek için tamamen yeni bir yöntemdir.

         Laser Interferometer Gravitational-Wave Gözlemevi LIGO, yirmi'den fazla ülkeden binlerce araştırmacı ile ortak bir projedir. Birlikte, yaklaşık elli yıllık bir vizyon gerçekleştirdiler. Öncüler Rainer Weiss ve Kip S. Thorne, projeyi tamamlayan bilim adamı ve lider olan Barry C. Barish ile birlikte, 40 yıllık çabanın nihayetinde yerçekimsel dalgalarının oluşmasına yol açtığını garanti etti.

         1970'lerin ortalarında Rainer Weiss, ölçümleri bozacak muhtemel arka plan gürültü kaynaklarını analiz etmişti ve bu gürültüyü aşacak bir lazer tabanlı interferometre detektörü de tasarlamıştı. Hem Kip Thorne hem de Rainer Weiss yerçekimsel dalgaların tespit edilebileceğine ve evrendeki bilgilerimizde bir devrim yaratacağına sıkı bir şekilde inandılar.

         Yerçekimi dalgaları, Albert Einstein'ın genel görelilik teorisinde tanımlandığı gibi, ışığın hızıyla evrene dolanarak yayılır. Einstein, yerçekimsel dalgalarını ölçmenin asla mümkün olmayacağına ikna olmuştu. LIGO projesinin başarısı, yerçekimsel dalgası Dünya'yı geçtikçe, bir atom çekirdeğinden binlerce kez daha küçük bir değişikliği ölçmek için bir çift devasa lazer interferometresi kullanılmasıydı.

         Şimdiye kadar evreni keşfetmek için kozmik ışınlar veya nötrinalar gibi elektromanyetik radyasyon ve parçacıkların her çeşidi kullanılmıştır. Bununla birlikte, yerçekimsel dalgaları, uzay zamanında meydana gelen bozulmaların doğrudan ifadeleridir. Bu tamamen yeni ve farklı, görünmeyen dünyaları açan bir şey. Dalgaları yakalamayı ve mesajlarını yorumlamayı başaranlara bir keşif bolluğu bekliyor.

         

    2017 nobel fizik ödülü.

    Çeviri:Celal DEMİRTAŞ

    Kaynak: www.nobelprize.org

    Yayınlama tarihi: 03.10.2017

.
.