GÖKYÜZÜNÜN GÖRSEL FENOMENİ GÖK KUŞAĞI NEDİR VE NASIL OLUŞUR?

     Gökkuşağı doğada görebileceğiniz en güzel manzaralarından biridir. Bir gökkuşağı, ışığın dalga teorisini destekleyen farklı dalgaboylarının oluşturduğu renklerin mükemmel bir gösterimidir. Bir gökkuşağını görebilmek için, havada su damlalarının veya hafif bir buğunun olması ve sırtımızın güneşe dönük olması yeterli koşullardır. Her bir su damlası, ışığı dağıtıp ve gözünüze yansıtan küçük bir prizma görevi görür. Gökyüzüne bakarken belirli bir renkle ilişkili ışık dalga boyları damlacıklardan toplanarak gözünüze gelir. Bu damlacıklardan çıkan renkler gökyüzünde bize yarım çember bir biçimde görülür. Ancak suyun damlaları ışığı nasıl dağıtıyor ve yansıtıyor? Bunu anlayabilmek için ışığın farklı ortamlardaki kırılma ve yansıma kurallarını bilmek gerekir.
     Tek renk ışık az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçerken hızı ortamın yoğunluğuna göre ters orantılı bir şekilde değişirken geliş doğrultusundan normale yaklaşacak şekilde kırılır. Güneş ışığı içinde farklı dalga boylara sahip renklerin birleşiminden meydana gelir. Aynı kaynaktan gelen ( güneşten ) bu renklerin frekansı aynı ancak dalga boyları farklı olduğundan farklı yoğunluktaki başka bir ortama geçtiklerinde Snell bağıntısına göre farklı açılarda kırılmalara uğrayarak tek renkli güneş ışığı kendisini oluşturan renklere ayrışmış olur.

      Işık az yoğun ortamdan çok yoğun ortama her zaman geçer, fakat çok yoğun ortamdan az yoğun ortama her zaman geçemez. Işık az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçerken normale yaklaşarak kırılırken, çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçerken normalden uzaklaşarak kırılır. Çok yoğun ortamdaki gelen ışının gelme açısının belli bir değerinde ışık diğer tarafa geçemez ve yüzeyi yalayarak yoluna devam eder. Bu açıya sınır açısı denir. Bu açıdan daha büyük değerlerde ışın tam yansıma yapar.
     Güneş ışığı havadaki su damlalarında (veya daha küçük boyutlardaki su damlalarından oluşmuş su buharı) kırılma ve yansımalara uğrayarak kendisini oluşturan en belirgin yedi renge ayrışarak gökkuşağı fenomenin oluşmasını sağlar. Yağmur damlası içinde renklerin birden fazla yansıması renklerin daha belirgin oluşmasını sağlar. Tabi havada güneş ve yağmur damlaları varken ışık renklerine ayrışarak etrafa yayılır, ancak her zaman bu renkleri (gökkuşağını) görme imkânımız olmaz. Bununla birlikte güneşin bizim arkamızda ve güneş ışığının yağmur damlasına gelme açısı ile yağmur damlasından kırılarak çıkan ışınlar arasında 40⁰ veya 42⁰ lik açı olmalıdır. Bunula birlikte 53⁰ lik açıda ise daha üstte ikinci bir gökkuşağı oluşumu gözlenebilir.
.
Ay Halesi: Gökkuşağının oluşumuna benzer bir olaydır. Gece özellikle şehir ışıklarının az olduğu, dolunay zamanında ve havada nem miktarının yüksek olduğu zamanlarda daha belirgin gözlenir. Oluşan görüntü ayın etrafını çevreleyen çember şeklinde, gök kuşağına göre daha az belirgin bir gökkuşağı oluşumudur.