YÜKSEK PARLAKLIK (The High-Luminosity LHC)

     Yüksek Parlaklık Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (HL-LHC) projesi, 2025'den sonra keşfetme potansiyelini arttırmak için LHC'nin performansını artırmayı amaçlıyor. Amaç, LHC'nin tasarım değerinin ötesinde parlaklık oranını 10 kat arttırmaktır.

     Parlaklık, bir hızlandırıcının performansının önemli bir göstergesi: belirli bir süre içerisinde oluşan çarpışmaların sayısıyla orantılıdır. Işık derecesi ne kadar yüksek olursa, deneyler nadir bulunan işlemleri gözlemleyebilmek için daha fazla veri toplayabilir. 2025 yılına kadar faaliyete geçirilmesi gereken Yüksek Işık Oranına Sahip LHC, LHC'de gözlemlenen yeni parçacıkların, örneğin Higgs boson'u gibi hassas çalışmalarının yapılmasını sağlayacaktır. LHC'nin mevcut hassasiyet seviyesinde erişilemeyen ender süreçlerin gözlemlenmesine izin verecektir. Örneğin, Yüksek Parlaklık Ortalaması LHC, 2011 ve 2012'de üretilen 1,2 milyona kıyasla, yılda 15 milyon Higgs bosonu üretecek. Yüksek Parlaklık LHC projesi, Avrupa Parçacık Fiziği Stratejisinin 2013'deki en öncelikli hedefi olarak ilan edildi ve finansmanı CERN'in Orta Vadeli Planında yer aldı. Gelişimi, çeşitli teknolojik yeniliklere bağlı. Projenin ilk aşaması, 2011 yılında Avrupa Komisyonunun yedinci çerçeve programı (FP7) tarafından kısmen finanse edilen 'HiLumi LHC' tasarım çalışmasıyla başladı. Bu ilk aşama, CERN'in Üye Ülkelerinden ve Rusya, Japonya ve ABD'den birçok laboratuarı bir araya getirdi. ABD Enstitüleri, ABD Enerji Bakanlığı tarafından finanse edilen LARP (US LHC Hızlandırıcı Araştırma Programı) desteğiyle projeye katıldı.

Tasarım çalışması 31 Ekim 2015'te CERN'de ve endüstride proje için inşaat aşamasının başlamasıyla birlikte bir teknik tasarım raporunun yayınlanmasıyla sona erdi. CERN, Yüksek Parlaklık LHC'sinin geliştirilmesine 10 yıllık bir süre zarfında bütçesinin 950 milyon CHF'sini ayıracak.

Kaynak: http://home.cern/topics/high-luminosity-lhc

Çeviri: Celal DEMİRTAŞ

Tarih : 30.11.2016