Dünyanın kuzey manyetik kutbu son birkaç on yılda o kadar hızlı sürükleniyor ki, bilim adamları geçmiş tahminlerin artık kesin navigasyon için yeterince doğru olmadığını söylüyorlar.

     Manyetik kuzey kutbu yılda 55 km (34 mil) geziniyor. 2017'de manyetik kutup doğrultusu uluslararası tarih çizgisini geçerek, Kuzey Kutbunun Kanada tarafından Sibirya'ya doğru yola çıktı.

     Manyetik kutbun sürekli gezinmesi, akıllı telefonlardaki pusulalar ve bazı elektronik cihazlar için bir sorun oluşturmaktadır. Yeni oluşturulan Dünya Manyetik Modelinin yazarı olan Colorado Üniversitesi jeofizikçi Arnaud Chulliat, uçaklar ve tekneler de genellikle yedek navigasyon olarak manyetik kuzeye güveniyor. GPS, uydu temelli olduğu için etkilenmez.

     ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi ve Birleşik Krallık, Aralık ayında her beş yılda bir manyetik kuzey kutbunun konumunu güncelleme eğilimindedir, ancak bu güncelleme kutbun daha hızlı hareketi nedeniyle erkene alındı.

     1831'de yapılan ilk ölçümden bu yana manyetik kuzey kutbu Sibirya'ya doğru yaklaşık 2300 kilometre hareket etti. Hızı 2000'den bu yana yılda yaklaşık 15 km'den 55 km'ye yükseldi.

     Sebebi, Dünya'nın sıvı dış çekirdeğindeki türbülanstır. Hareketin manyetik bir alan oluşturduğu gezegenin çekirdeğinde sıcak bir sıvı demir ve nikel okyanusu bulunur.

     Bununla birlikte Manyetik güney kutbu ise kuzeyden çok daha yavaş ilerliyor.

     Genel olarak, Dünya'nın manyetik alanı zayıflıyor, önde gelen bilim insanları dünyanın kuzey ve güney kutuplarının yer değiştireceğini söylüyorlar. Dünya'nın geçmişinde bu olay defalarca oldu, son değişim 780.000 yıl önce gerçekleşti.

     Bilim adamları bu değişim yazı tura atmak gibi hızlı olmayacağını, değişim sürecinin yaklaşık 1000 yıl süreceğini söylüyorlar.

     Bu değişme manyetik alanları kullanan bazı kuşlar için sorun teşkil edebilir. Genel olarak manyetik alanın zayıflaması insanlar, özellikle de uydular ve astronotlar için de önemli bir sorun. Aynı zamanda Manyetik alanın zayıflaması, Dünya'yı tehlikeli radyasyondan koruyan ve dünyanın manyetik alan etkisi ile oluşmuş Van Allen kuşaklarının zayıflamasına da neden olmaktadır.

     

     

Düzenleyen: Celal DEMİRTAŞ

Kaynak:phys.org